Son dakika haberi! 11 yöresel ürüne daha coğrafi işaret tescili

ANTEP menengiç kahvesi, Gaziantep nohut dürümü, Karamanlı rezenesi, PaÅŸa helvası, Adana taÅŸ kadayıfı, Deva-i misk helvası, Sultandağı kirazı, Sultandağı gılli kirazı, Adana karakuÅŸ tatlısı, Bayburt süt böreÄŸi ve Bayburt ekÅŸi lahana olmak üzere 11 ürüne daha coÄŸrafi iÅŸaret tescili verildi.Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından, 15 Ocak 2021 tarihi itibariyle Türkiye genelinde baÅŸvuru süreci tamamlanarak tescil edilen 11 coÄŸrafi iÅŸaretli yöresel ürün, 15 Ocak 2021 tarihli 93 sayılı Resmi CoÄŸrafi Ä°ÅŸaret ve Geleneksel Ürün Adı Bülteni'nde yayımlandı. Gaziantep'ten menengiç kahvesi ve nohut dürümü, Karamanlı rezenesi, Kütahya'nın paÅŸa helvası, Adana'dan taÅŸ kadayıfı ve karakuÅŸ tatlısı, Afyonkarahisar'dan Sultandağı kirazı ve Sultandağı gılli kirazı, Bayburt'tan süt böreÄŸi ve ekÅŸi lahana, Edirne'den Deva-i Misk helvası yeni coÄŸrafi iÅŸaret tescili alan ürünler oldu. Böylece Türkiye genelinde coÄŸrafi iÅŸaretli ürün sayısı da 650'ye yaklaÅŸtı.TESCÄ°L ALAN ÜRÜNLER VE ÖZELLÄ°KLERÄ°Gaziantep BüyükÅŸehir Belediyesi'nin tescilini aldığı Antep menengiç kahvesi: Gaziantep ilinin daÄŸlık kesimde yabani olarak yetiÅŸen menengiçlerin kavrulup öÄŸütülmesiyle elde edilen macun halindeki kahve. YaÄŸ içeriÄŸi fazladır. Süt ile karıştırılarak piÅŸirilir. Kafein içermez. Gaziantep'te 1600'lü yıllardan beri, menengiç meyveleri kavrularak, dövülerek ya da çekilerek menengiç kahvesi tüketiliyor. Bir rivayete göre 4. Murat'ın BaÄŸdat Seferi sırasında burada dinlenmiÅŸ ve kendisine menengiç kahvesi ikram edilmiÅŸ.Gaziantep'i GeliÅŸtirme Vakfı tarafından tescili alınan Antep nohut dürümü: GeçmiÅŸi 19'uncu yüzyıla dayanan, haÅŸlanmış ve baharatlarla zenginleÅŸtirilmiÅŸ sade ve salçalı nohudun çeÅŸitli garnitürlerle (maydanoz, domates, patlıcan veya patates kızartması) 223 sayı ile coÄŸrafi iÅŸaret olarak tescilli Antep tırnaklı pidesine sarılması ile hazırlanan, yörede özellikle kahvaltı ve öÄŸle yemeÄŸi için tercih edilen bir yiyecektir. Gaziantep'in en meÅŸhur sokak lezzetleri arasında sayılır.Karamanlı Belediyesi tarafından tescili alınan Karamanlı rezenesi: Ä°ki metreye kadar boylanan iki yıllık kokulu otsu bir bitkidir. Karamanlı'da yetiÅŸtirilen rezenenin yaprakları saplı ve tüysüz, gövdesi dik, içi boÅŸ silindir ÅŸeklindedir. Rezenenin çiçekleri uzun saplı ve bileÅŸik ÅŸemsiye durumundadır. Protein ve yaÄŸ bakımından zengin bir bitki olan Karamanlı Rezenesi, element ve enerji deÄŸerlerinin yanı sıra uçucu yaÄŸ oranlarının ve uçucu yaÄŸ bileÅŸenlerinin yüksek olması nedeniyle ilaç ve gıda sanayinde tercih edilir.Kütahya Ticaret Borsası tarafından tescili alınan paÅŸa helvası: Kütahya iline özgü geleneksel bir tatlı olup, geçmiÅŸi Osmanlı dönemine dayanır. Küçük küpler ÅŸeklinde, sert ancak diÅŸe yapışmayan yapıdadır ve üzeri susam ile kaplıdır. Kütahya'da helvacılar tarafından 1898 yılında dönemin Osmanlı Valisi Fuat PaÅŸa için yapıldığı rivayet edilir. PaÅŸa'nın helvayı beÄŸenmesi üzerine 'PaÅŸa Helvası' olarak adlandırılmıştır. Özellikle ramazan aylarında tüketilir.Adana Ticaret Odası'nın tescilini aldığı Adana taÅŸ kadayıfı: Gözenekli yapıda 9- 10 santimlik daire ÅŸeklindeki piÅŸmiÅŸ hamurun katlanıp arasına ceviz konularak kızartılan ÅŸerbetli tatlıdır. Üretimi günlük yapılır. GeçmiÅŸi eskiye dayanan; törenler, adaklar temsil, festival ve tanıtım organizasyonları gibi özel günlerin yanı sıra günlük olarak da sıkça tüketilen Adana taÅŸ kadayıfı ile coÄŸrafi sınır arasında ün bağı bulunur.Edirne Ticaret Borsası'nın tescilini aldığı Deva-i Misk helvası: 39 çeÅŸit baharat ve bileÅŸen, yumurta akı, ÅŸeker ve potasyum bitartarat kullanılarak üretilen Deva-i Misk helvası, Edirne ilinin Osmanlı Ä°mparatorluÄŸuna baÅŸkentlik yaptığı yıllardan günümüze uzanan tarihi miras içinde yer alan bir üründür. Ä°çinde birçok baharat bulunan bu ürün Osmanlı Edirne'sinde halka ücretsiz olarak dağıtılan özel bir tatlıdır. Bir ÅŸekerci ustası tarafından üretilen helvanın Osmanlı padiÅŸahı II. Murat'ın Edirne'ye geldiÄŸi gün padiÅŸaha sunulduÄŸu ve adını kendisinin koymasının istendiÄŸi bilinir.Sultandağı Kaymakamlığı'nın tescilini aldığı Sultandağı kirazı: Sultandağı ve Çay ilçelerinde ilk olarak dikimi 1940-1950 yılları arasına dayanır ve kiraz festivalleri 1968 yılından günümüze kadar devam edegelmiÅŸtir. Verilen coÄŸrafi sınırla ünü ve bilinirliliÄŸi bulunan Sultandağı kirazı bölgesinin ihracata konu tarım ürünlerinin arasında yer alır. 1050 metre rakımda, Eber ve AkÅŸehir göllerinin buharlaÅŸma ve nemlendirme etkisiyle ortaya çıkan mikro-klima etkisi, bölgede üretilen kirazlarda kendine has renk, tat ve iriliÄŸin oluÅŸumuna katkı saÄŸlar. Hasat zamanı genellikle yılın 20 Haziran- 25 Temmuz tarihleri arasındadır. Sapıyla beraber, fazla büyük olmayan taşıma kaplarına el ile toplanarak hasat edilir.Sultandağı Kaymakamlığı'nın tescilini aldığı Sultandağı gılli kirazı: Ä°lk olarak yetiÅŸtirilmesi 1940'lı yıllara dayanır. Belirtilen coÄŸrafi alanda 1980'li yıllardan itibaren tamamen ticarete konu olacak ÅŸekilde kapama bahçeler ÅŸeklinde yetiÅŸtiriciliÄŸi devam etmektedir. Eber ve AkÅŸehir göllerinin buharlaÅŸma ve nemlendirme etkisiyle ortaya çıkan mikro- klima etkisi bölgede üretilen kirazlarda kendine has renk, tat ve iriliÄŸin oluÅŸumunu saÄŸlar. Meyve eti rengi koyu kırmızı-siyah renkte, meyve eti ağırlığı 6-7,5 gram, meyve eni 20-23 mm, suda çözünebilir kuru madde en az yüzde 20'dir. Erkenci bir çeÅŸitten üretilen Sultandağı gılli kirazının hasat edilmesi genel olarak haziran ayı içerisinde gerçekleÅŸtirilir.Adana Ticaret Odası'nın tescilini aldığı Adana karakuÅŸ tatlısı: Yörede uzun yıllardır üretilmekte ve tüketilmekte olan ÅŸerbetli bir tatlıdır. Özel amaçlı buÄŸday unu (baklavalık-böreklik), yumurta, tuz ve su ile hazırlanarak yoÄŸrulan hamurdan alınan bezelerin açılıp, aralarına ceviz serpilerek, tekniÄŸine uygun olarak sarılıp kesilmesi ve kızartıldıktan sonra ÅŸerbet içine daldırılması ÅŸeklinde üretilir. Kendine özgü açma, sarma, kesme ve piÅŸirme yöntemi ve son ürünün görünümü ile ayırt edilir. DüÄŸün, bayram, festival, çeÅŸitli özel günler vb. gibi toplu yemek yenen organizasyonlarda ikram edilir.Bayburt Belediyesi'nin tescil aldığı Bayburt süt böreÄŸi: Yufka ile hazırlanarak fırında kızartılan ve üzerine süt ÅŸerbeti dökülen tatlı börektir. Kendine has üretim metoduyla coÄŸrafi sınır ile ün bağı bulunur. Yörede özellikle ramazan ayında, bayram, düÄŸün ve davetlerde ikram edilir. Süt, tereyağı, yumurta ve un ile hazırlanan hamur dinlendirildikten sonra arası niÅŸastalanarak ince yufkalar halinde açılır. Yufka aralarına kavrulmuÅŸ fındık serpilir, üzerlerine de tereyağı dökülür ve büyük üçgen dilimler halinde kesilip fırında kızartılır. Üzerine süt ÅŸerbeti dökülür. Bayburt Süt BöreÄŸi gevrek ve çıtır yapılır, ne çok sert ne de yumuÅŸaktır. Yüzeyi parlak pembemsi, iç kısmı sarımsı beyaz renktedir.Bayburt Belediyesi'nin tescilini aldığı Bayburt ekÅŸi lahana: Salamura lahana turÅŸusu, tuzlanmış kurutulmuÅŸ kemikli et, bulgur, kuyruk yağı, tereyağı, soÄŸan ve salça kullanılarak ve tencerede piÅŸirilerek hazırlanan, tadı mayhoÅŸ bir yemektir. Kendine has üretim metoduyla uzun yıllardır üretilen Bayburt ekÅŸi lahananın coÄŸrafi sınır ile ün bağı bulunur. Bayburt EkÅŸi Lahana üretimi için önce lahanadan (kelem), turÅŸu yapılır. YemeÄŸin yapımında kullanılan bir diÄŸer malzeme olan kurutulmuÅŸ kemikli et ise kaburga etinin tuzlanıp taÅŸ fırınlarda kurutulmasıyla elde edilir.

Bir önceki yazımız olan Bayburt'ta ekiplerin kar mesaisi başlıklı makalemizde Bayburt, Güncel ve kar hakkında bilgiler verilmektedir.